Su Tasarrufu İçin Bunları Yapın
Dünya Sağlık Örgütü'ne göre (WHO), temel ihtiyaçlarını (içme, temizlik, yemek pişirme vb.) karşılamak için bir insan günde en az 25 litre suya gereksinim duymaktadır.1 Ancak, Dünya üzerindeki bazı ülkelerde veya bölgelerde günlük ihtiyaçlar için kullanılan su miktarı açısından ciddi farklılıklar (Buna adaletsizlik veya şansızlık da diyebiliriz!) bulunduğu da bir gerçektir.
Dünya Sağlık Örgütü'ne göre (WHO), temel ihtiyaçlarını (içme, temizlik, yemek pişirme vb.) karşılamak için bir insan günde en az 25 litre suya gereksinim duymaktadır.1 Ancak, Dünya üzerindeki bazı ülkelerde veya bölgelerde günlük ihtiyaçlar için kullanılan su miktarı açısından ciddi farklılıklar (Buna adaletsizlik veya şansızlık da diyebiliriz!) bulunduğu da bir gerçektir. Örneğin, Avrupa ülkeleri ortalaması yaklaşık 144 litre civarındayken,2 ABD’de bu rakam 700 ile 1100 litre arasında bir miktara kadar çıkabilmektedir. Bunlara karşılık, yerküremizin bazı kurak bölgelerinde veya az gelişmiş / fakir ülkelerinde üç kişiden biri temiz içme suyuna erişimde sorun yaşarken, beş kişiden ikisi ise basit bir el temizliği için gerekli olan su ve sabuna dahi ulaşamamaktadır.3 Türkiye’de ise TÜİK tarafından açıklanan verilere göre 2020 yılında belediyeler tarafından içme ve kullanma suyu şebekesine çekilen kişi başı günlük ortalama su miktarı 228 litre olarak hesaplandı. Türkiye’nin üç büyük şehrinde ise çekilen kişi başı günlük ortalama su miktarının İstanbul için 190 litre, Ankara için 246 litre ve İzmir için 221 litre olduğu tespit edildi.
Tüm bunları göz önünde bulundurduğumuzda, su varlıklarının ne kadar değerli olduğu ve mutlaka hem korunması hem de tasarruf edilmesi gerektiği açık bir şekilde görülmektedir.
Peki, özellikle içme ve kullanma amaçlı kullandığımız su varlıklarını israf etmeden nasıl kullanabiliriz? Bu amaçla, evlerimizde ve işyerlerimizde herkesin yapabileceği bazı basit tedbirler ve dikkat etmemiz gereken bazı hususlar aşağıda sıralanmıştır.1,2,5
Muslukların tamiri veya yenilenmesi: Evlerimizde / işyerlerimizde saniyede bir damla su sızdıran bir musluk, yılda en az 12.500 litre suyun boşa akması demektir. Dolayısıyla bozuk olanların yenilenmesi veya daha teknolojik açılıp kapanabilen havalandırıcı veya düşük akımlı muslukların kullanılması harcadığımız su miktarını yaklaşık %25 oranında düşürebilir. Diğer bir ifade ile mutfak, banyo ve tuvaletlerdeki klasik musluklar dakikada 8-27 litre su harcarken, düşük akımlı havalandırıcı musluklar (veya sensörlü olanlar) dakikada sadece 1.8-4.5 litre su tüketir. Buradan yola çıkarak, özellikle yerel yönetimlerin, yeni yapılan konut / işyerlerinde bu tip muslukların kullanılmasını zorunlu hale getirecek düzenlemeler yapmaları sağlanabilir.
Sulama işlemlerinin sabah erken veya akşam saatlerinde yapılması: Genelde yüksek miktarlarda suyun harcandığı park, bahçe, bağ ve diğer tarımsal alanların sulanması sırasında kullanılan suyun buharlaşmayla kaybını minimize etmek için sulama yaparken sabah ya da akşamüstü saatleri tercih edilmelidir. Ayrıca, özellikle park ve bahçelerdeki fidanların / ağaçların diplerine topraktaki nemin kaybolmasını önlemek amacıyla talaş artıkları veya ağaç kabuklarından oluşan organik materyaller ilave edilmesi (malçlama) sağlanabilir.
Tuvalet rezervuarlarının yenilenmesi: Evlerde ve işyerlerinde en fazla suyun tüketildiği bölümlerden biri olan tuvaletlerde eski tip sifonlar kullanım başına 15 ila 25 litre su tüketirken suyu daha tasarruflu kullanan çift kademeli rezervuara sahip klozetler ise bir sifon çekiminde maksimum 4-5 litre su harcarlar. Dolayısıyla sifon ve klozetlerin yenilenmesi önemli bir adım olacaktır ama bu mümkün değilse de en azından rezervuarın içine yerleştireceğiniz içi su dolu 0,5-1 litre hacimli bir veya iki pet şişe ile rezervuardan daha az suyun harcanmasını sağlayabilirsiniz.
Banyo yaparken ve duş alırken: Öncelikle banyo yaparken küvet doldurarak yıkanmak yerine duş almayı tercih ederseniz küvette harcayacağınız 120-150 litre su miktarının 40-60 litreye düşeceğini ve böylece banyodaki su tüketiminizi ortalama %25 azaltabileceğinizi unutmayın. Ayrıca, banyo yaparken ve/veya duş alırken kendinize göre ortalama bir süre belirleyin ve bunu aşmamaya çalışın. Örneğin, yaklaşık 5 ile 8 dakikalık bir duş süresince duş başına 55 litre su tasarrufu mümkündür. Bunlara ek olarak, düşük akışlı veya su tasarruflu eko-duş başlıklarının tercih edilmesini yaygınlaştıracak önlemler alınabilir. Çünkü klasik duş başlıkları yaklaşık 15-20 litre su akıtırken havalandırıcı eko-duş başlıkları ise sadece 3.4-7.6 litre su tüketmektedirler.
Diş fırçalama: Ortalama 2-3 dakika zaman alan dişlerin fırçalanması sırasında yapılan en büyük hata ne yazık ki musluğun açık bırakılmasıdır ki bu da her fırçalamada ortalama 15 litre suyun israf edilmesi anlamına gelmektedir. Bu davranışın tüm bir yıl boyunca yapıldığını varsayarsak, toplamda neredeyse 11 bin litre suyun boşa akmasına neden oluruz. Bunun yerine dişlerimizi fırçalarken (veya tıraş olurken ve yüzümüzü yıkarken) musluğu kapalı tutarak, günde 15-35 litre arası su tasarrufu yapılabileceği unutulmamalıdır.