Bu kez Sigorta ve buna bağlı risk kavramı üzerine yazmaya karar verince, yıllar önce okuduğum “Risk nedir” sorusunun efsane hikayesini anlatarak başlayalım yazımıza...
Bu anlatacağım hikayenin iki kahramanı vardır ve olay (ODTÜ) Orta Doğu Teknik Üniversitesinde geçer. Kahramanlarımızdan biri, 2006 yılında kaybettiğimiz Prof. Dr. Muhan Soysal’dır. ODTÜ İşletme Fakültesi Stratejik Yönetim dersinde sınıfa girer ve öğrencilere “çıkarın kağıt ve kalemlerinizi tek soruluk sınav yapacağım” der. Stratejik yönetim dersinin tamda adına yakışır bir soruyu tahtaya yazar. “What is Risk?” (Risk nedir?)
Bütün öğrenciler büyük bir telaş içerisinde risk tanımlaması üzerine destanlar yazmaya devam ederken, hikayenin diğer kahramanı bir öğrenci, sınav kağıdına sadece bir cümle yazar ve kağıdını hocasına teslim eder. “This is Risk.” (Risk budur.) Tahmin edeceğiniz üzere bu akıl dolu cevap ile sınıfta tek 100 puanlık geçer notu alır.
Aradan bir süre geçtikten sonra Muhan hoca, tekrar aynı sınıfta, aynı tek soruyu sorduğu sınavı başlatır. Bir önceki sınavdan en yüksek geçer notu alan öğrencimiz yine aynı cevabı verir. Fakat bu sefer kahramanımız dışında diğer tüm öğrenciler sınavdan geçerken, o sınıfta tek başarısız olan öğrenci olur.
Biraz buruk ve şaşkınlık içerisinde Muhan hocanın yanına sokulur ve bunun sebebini sorar. Hocanın verdiği cevap öğrencimizi iyice sarsar… “Aynı koşullar altında, aynı riski iki kere üstlenen aptaldır…” Bu cevap; başlı başına bir hayat tecrübesi ve önemli bir nasihattır.
Büyük bir işadamı olacağı o gün verdiği cevap ile anlaşılabilir olan hikayemizin kahramanı, zeka küpü öğrencimiz ise bugün AKSA Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Berkman’dır. “Muhan hoca” adlı biyografi içerikli kitabında bu olaya yer verilmiştir.
Yaşadığımız bu Pandemi döneminde, uzun zamandır profesyonel yönetici sıfatıyla çalıştığım sigorta sektörünün, diğer sektörlere göre daha az etkilendiğini söylemem pek gerçekçi olmaz. Kısa süreli de olsa 2. el araç satışlarındaki hızlı yükselme, bizim sektörde özellikle geçen yılın son çeyreğinin iyi gitmesini sağladı.
Ancak bu aralar mutasyon haberleri ve yükselen hasta sayısı ile tüm Dünyada olduğu gibi bizim ülkemizde de ekonomik hareketliliğin durduğunu söyleyebilirim. Bu durgunluğu en iyi hisseden de yine bizim Sigorta sektörü oldu. Kapalı olan eğlence mekânları, restoranlar gibi işyerleri başta olmak üzere iş durgunluğu yaşayan diğer işletme sahipleri poliçelerini yenilemekte tereddüt etmeye başladılar.
Şu gerçektir ki; sahip olduğumuz varlıkları kaybettiğimiz zaman değerini daha iyi anlarız. Onları kaybetmeden önce yani Risk gerçekleşmeden önlem almak Sigorta sisteminin kuruluş amacı olmuştur. Hikayedeki gibi Risk nedir? diye kendimize sorsak, bunun en doğru cevabı muhtemelen “kayıp/kaybetme olasılığı” diyebiliriz. Öyleyse şartlar ne kadar kötü olursa olsun, bin bir zorluklarla edindiğimiz kıymetlerimizi kaybetme olasılığına karşı sigortalayarak tedbir almalıyız.
Doğrusunu söylemek gerekirse, sizlere bunları yazarken, konuyla alakalı olmasa da, aklımın bir köşesinden yine Muhan hocanın çok önemli “Hayat dersi” niteliğinde ki bir hikayesi geçti. Derste Picasso’nun özel eserlerinden birini perdeye yansıtır. Malumunuz Picasso’nun eserlerini normalde anlamak oldukça zordur ve öğrencilerde boş boş bakarlarken, Muhan hoca bu kez perdeye Diego Velazquez’e ait “Las Meninas” tablosunun görüntüsünü yansıtır.
Dikkatli bakılınca; birbirine göndermesi olan her iki tablonun da aynı ögeler içerdiği, tek farkının, iki farklı ressam tarafından resmedilmiş olduğudur. Öğrenciler şaşkınlık içerisindeyken hocadan o önemli ders niteliğinde ki sözcükler dökülür dudaklarından.
“Hayatta hiçbir şey Meninas resmi kadar belirgin ve net değildir. İş hayatı, gerçekleri size Picasso’nun resminde ki gibi şekil değiştirmiş olarak gösterir. Picasso’nun resmine bakıp, Meninas’ı görenleriniz başarılı olacak. Diğerleri kübik şekillere bakarak yanlış anlamlar çıkartacak ve gerçekleri hiç göremeyecekler.”
Biraz olsun Riskleri görmek ve onlara karşı önlem almak, dolayısıyla kendimizi ve kıymetlerimizi korumak hayatımızı başarılı kılacaktır. Kalın sağlıcakla.